PHONG TỤC ĐÓN TẾT Ở NHẬT BẢN

Không khí của những ngày cuối năm đang đến gần và có một sự kiện đặc biệt ai cũng ngóng chờ đó chính là những ngày Tết ở Nhật Bản. Nhật Bản có một cách đón năm mới đặc biệt rất riêng và rất khác biệt. Hãy cùng ONTA khám phá nét riêng độc đáo này nhé!

1. Tết Nhật Bản được tổ chức theo lịch Âm hay Dương.
Từ trước thế kỷ 19, văn hóa Nhật Bản dụng bộ lịch âm Thiên Bảo truyền thống giống với Trung Hoa và đón Tết Nguyên Đán tương tự như Việt Nam. Tuy nhiên, đến năm Minh Trị thứ 5 đã có bước thay đổi ngoạn mục khi sử dụng lịch phương Tây để thay thế. 
Nhật Hoàng đã ký sắc lệnh vào năm 1872. Trong đó có nói rõ việc người Nhật sử dụng lịch trong 1,200 năm qua là không có căn cứ vì thế cần phải xóa bỏ và áp dụng lịch phương Tây mãi về sau. Toàn bộ lịch của người Nhật đã được thay đổi chỉ trong vòng 1 tháng. Tiếng nói của Thiên Hoàng có ý nghĩa vô cùng quan trọng do ông là người giỏi và có công thay đổi đất nước. Vì thế, kể từ năm 1872 tết ở Nhật Bản rơi vào ngày 1 tháng 1 định kỳ hằng năm.

PHONG TỤC ĐÓN TẾT Ở NHẬT BẢN 

1. Ngày hội tổng vệ sinh 𝑶𝒔𝒐𝒖𝒋𝒊
Osouji là điểm khá giống nhau giữa đặc trưng văn hóa Nhật Bản và Việt Nam. Người Nhật thường dọn dẹp nhà sạch sẽ để đón Tết. Bởi họ quan niệm rằng vị thần Toshigami linh thiêng nhất trong Thần đạo Shinto sẽ đến thăm nhà vào dịp năm mới. Ông mang theo may mắn và những lời cầu chúc, bảo hộ sức khỏe cho người dân. Vì thế nhà phải luôn sạch sẽ và treo shimenawa trước cửa nhà để mời thần bước vào.

2. Trang trí nhà cửa.
Trang trí nơi ở, nhà cửa là việc làm không thể thiếu khi đón Tết ở Nhật Bản. Hầu hết, người ta tuyệt đối tránh dọn nhà vào ngày 29 tháng 12 vì chúng phát âm tương tự với ý nghĩa "2 lần nỗi đau". Người ta sẽ chọn ngày 28 hoặc 30 để lau dọn sạch sẽ nhà cửa.
Bên cạnh việc treo Shimenawa xua đuổi tà ma, năng lượng xấu, người Nhật còn đặt các Kadomatsu ở cửa nhà hoặc công ty. Kadomatsu được trang trí như một lẵng hoa bằng 3 cây trúc và một vài cành cây thông. Hai loại cây này khi kết hợp với nhau thể hiện cho sự bất diệt, kiên cường và khỏe mạnh. Ngoài ra, ý nghĩa của Kadomatsu sẽ có nhiều ý nghĩa khác để cầu chúc cho một năm mới an khang và thịnh vượng. 

3. lắng nghe tiếng chuông đêm giao thừa.
 
Joya no kane - lễ rung chuông truyền thống được tổ chức trên khắp Nhật Bản vào đêm giao thừa. Hồi chuông dài vang lên 108 lần để chào năm cũ và đón năm mới bắt đầu. Một số ngôi đền còn khuyến khích và mời mọi người tham gia đánh chuông. Nhưng bạn thường sẽ phải xếp hàng rất lâu để có được niềm vui từ trải nghiệm này trong ngày Tết ở Nhật Bản. 

4. 𝑯𝒂𝒕𝒔𝒖𝒎𝒐𝒖𝒅𝒆 - Viếng đền thờ hoặc chùa.
 
Hatsumode - chuyến thăm đền thờ đầu tiên của năm mới - là một trong những hoạt động chào đón tết ở Nhật Bản truyền thống nổi tiếng nhất. Các đền thờ lớn hơn như Meiji Jingu thường mở cửa suốt đêm kể từ giao thừa để mọi người có thể cầu nguyện trong vài giờ đầu tiên của năm mới. Đến các đền thờ nổi tiếng ở Kyoto hay Tokyo, bạn sẽ thấy cảnh tượng đông nghịt người với những hàng dài xếp đuôi nhau và cảnh tượng đông đúc, rộn ràng để được viếng đền cầu những điều may mắn. Theo đặc trưng văn hóa Nhật Bản, nếu đi đền chùa vào thời gian này bạn sẽ có được những điều tốt lành trong năm mới. 
Nhân cơ hội đó, mọi người còn nô nức rút các quẻ xăm Omikuji để tiên đoán những sự kiện đặc biệt xuất hiện trong năm. Tùy vào từng đền chùa khác nhau, nhưng nhìn chung mỗi quẻ Omikuji có giá khoảng 500 - 1000 yên. Đây là một trong những hoạt động vui  nhộn ngày Tết ở Nhật Bản rất đáng để bạn trải nghiệm.

5. Viết thiệp chúc Tết - 𝑵𝒆𝒏𝒈𝒂𝒋𝒐
Khi có dịp tìm hiểu về Nhật Bản, bạn sẽ bất ngờ với những hoạt động trang trọng mà mọi người dành cho nhau. Thông thường, trong khoảng thời điểm tháng 12, mọi người hầu như đã chuẩn bị kỹ lưỡng những chiếc thiệp chúc Tết để dành tặng người thân, đồng nghiệp và bạn bè. Những chiếc thiệp Nengajo thường khá độc đáo khi in ảnh gia đình, vẽ những con vật đại diện của năm… 
Tuy rằng trong thời đại công nghệ hiện đại, chúng ta cơ hội giao tiếp dễ dàng qua email hoặc các trang mạng xã hội nhưng nét đặc trưng văn hóa Nhật Bản này vẫn luôn được ghi dấu.   

NGƯỜI NHẬT ĂN GÌ VÀO ĐẦU NĂM MỚI?

1. 𝑶𝒔𝒆𝒄𝒉𝒊 𝑹𝒚𝒐𝒓𝒊 - Mâm cỗ ngày Tết

Nếu như Tết Nguyên Đán của Việt Nam có bánh chưng bánh dày thì Osechi Ryori là món không thể thiếu vào ngày Tết ở Nhật Bản!
Osechi có mặt hơn 1000 năm trước và bắt đầu với những món ăn đơn giản. Tuy nhiên ngày nay, số lượng món ăn tăng lên đáng kể nhằm thể hiện cho cuộc sống dư dả, viên mãn trong năm mới. Những người nội trợ đa tài của xứ Phù Tang sẽ chuẩn bị món Osechi kỳ công và đặt vào hộp Jubako truyền thống. Chỉ cần ngắm nhìn những chiếc hộp xinh xắn này bạn cũng cảm nhận được không khí Tết ngập tràn. 

2. Ăn mì trường thọ 𝑻𝒐𝒔𝒉𝒊𝒌𝒐𝒔𝒉𝒊 𝑺𝒐𝒃𝒂
 
Trong văn hóa nước Nhật, ngày cuối cùng của năm cũ họ sẽ cùng nhau thưởng thức mì Soba. Vì Soba có sợi mì dài, dai nhưng dễ cắn đứt. Điều này thể hiện cho việc những xui xẻo trong năm cũ cũng được cắt đứt và chào đón năm mới với những may mắn ngập tràn.  
Ngày 31/12 hằng năm các cửa hàng mì Soba lại tấp nập thực khách đến và thưởng thức Toshikoshi Soba. Toshikoshi Soba không chỉ đuổi bỏ xui xẻo mà còn mang đến lời chúc sức khỏe trường thọ.

3. Bánh dày 𝑴𝒐𝒄𝒉𝒊
Mochi là món bánh quen thuộc của người dân và du khách du lịch Nhật Bản. Chúng có ý nghĩa hết sức quan trọng trong các dịp lễ như một món bánh vẹn tròn để dâng lên Thần linh. Vì trong quan niệm của người Nhật, Thần linh sẽ không thích món ăn có hình thù mũi nhọn nên những chiếc bánh tròn và mềm rất thích hợp để thay thế.
Người Nhật Bản còn dành riêng một ngày để thưởng thức bánh dày Mochi với tên gọi Kagamibiraki. Vì ăn bánh trước dâng lên Thần linh là một điều bất kính nên người dân sẽ thưởng thức chúng sau khi đã cúng bái xong. Các gia đình thường cắt bánh dày mang đi nướng để ăn chung với súp Ozoni, chấm với đường hoặc ăn cùng với chè đậu đỏ...
Tết ở Nhật Bản mang nét đẹp truyền thống, đáng ngưỡng mộ. Từ những hoạt động lau dọn nhà sạch sẽ, đi viếng đền chùa cho đến việc thưởng thức mâm cơm ngày tết phần nào khắc họa văn hóa nước Nhật rõ nét.